شفابخش و سلامتی

سازمانهای بهداشتی جهانی سلامت را زمینه اصلی توسعه و ارتقای زندگی می دانند و شعار « انسان سالم، محور توسعه پایدار» را سرلوحه کار خویش قرار داده ا ند. در آموزه های حیاتبخش اسلام هم یکی از نکات مهم و حایز اهمیت حفظ سلامتی و تاکید بر اصل «پیشگیری قبل از درمان» است.  از همین رو است که پیامبر اعظم (ص) زندگی بدون سلامتی و تندرستی را، زندگی بدون خیر و برکت بر شمرده و می فرماید : «لاخیر فی الحیاه الا مع الصحه ».

یکی از توصیه های سلامتی و سنت‌های پسندیده و مورد تشویق اسلام مسواک کردن و توجه به بهداشت دهان و دندان است که در روایات معصومین علیهم السلام فواید بسیاری برای آن نقل شده است.

امام رضا علیه‌السّلام درباره مراقبت از سلامتی دندانها و پیشگیری از فاسد شدن آن سفارش‌هایی دارند. آن حضرت می فرمایند: نوشیدن آب سرد در پىِ چیزهاى گرم و نیز در پىِ شیرینى ، دندانها را از میان مى‏برد . . . هر کس مى‏خواهد دندانهایش فاسد نشود ، حتماً هر گاه شیرینى مى‏خورد ، پس از آن ؛ قطعه نانى نیز بخورد .

سفارش بعدی امام رضا علیه‌السّلام برای بهداشت دهان و دندان استفاده از مسواک است . آن حضرت درباره فایده این کار می فرماید: السِّواکُ یَجلُو البَصَرَ وَیُنبِتُ الشَّعرَ وَیَذهَبُ بِالدَّمعَةِ؛ مسواک زدن، نور چشم را زیاد مى کند، مو را پر پشت مى نماید و آبریزش چشم را برطرف مى سازد.(1)

در طب الرضا هم درباره مسواک زدن آمده است: بدان که بهترین وسیله که براى مسواک دندان به کار می رود چوب اراک است.  چوب اراک که آن را لیف نیز می گویند  دندانها را جلا می دهد و دهان را خوشبو می کند، گوشت و لثه دندان را می رویاند و محکم می کند.البته مسواک در صورتى بدندان خدمت می کند که با اعتدال باشد. زیاده روى در آن عاج دندان را می برد و موجب لغزش و ضعف ریشه‏هاى آن مى‏شود.

همچنین به نقل از امام رضا علیه‌السّلام آمده است : کسى که می خواهد دندانهاى سفیدى داشته باشد مقدارى نمک ترکى (اندرانى) و به همان اندازه کف دریا هر دو را نرم سائیده به دندانها بمالد. (2)

بر اساس مطالعات و تحقیقات بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان به طور چشم‌گیری در جامعه شایع است. طبق اطلاعات علمی در دهه اخیر مسائل مهمّی در ارتباط با سلامت عمومی افراد و بهداشت دهان و دندان آشکار شده که حاکی از تاثیر بیماری‌های دهان و دندان بر روی محدوده وسیعی از دستگاه‌های مختلف بدن است امراض و عفونت‌های دهان و دندان، اندام‌های مختلف بدن از جمله قلب، عروق، مغز و حتی سلامت خون را تهدید و موجب بروز سکته‌های قلبی، مغزی، تولد زودرس و عوارض پوستی می‌شوند.

از این رو یکی دیگر از سفارش‌های امام رضا علیه‌السّلام برای بهداشت دهان و دندان استفاده از خلال است. در همین زمینه از حضرت رضا علیه‌السّلام در صحیفه الرضا آمده است که حسین بن على فرمود: امیر مؤمنان به ما امر مى کرد پس از خلال ، آب نخوریم تا سه بار مضمضه کنیم (و آب را در دهان بگردانیم و بریزیم ).

امام رضاعلیه‌السّلام در دستورالعملی پزشکی برای مواظبت از دهان و دندان می فرماید: هلیله زرد 1 مثقال، خردل 2 مثقال، عاقرقرحا 1 مثقال بردارید و بعد آن را بخوبی با هم بکوبید و هر صبح از این ساییده بر دندانهای خود بمالید و دهانتان را با همین ماده بشویید دهان شما را خوشبو و لثه های شما را پاکیزه و دندانهایتان را محکم خواهد ساخت.

امام رضا علیه‌السّلام همچنین برای رهایی از بوی بد دهان فرمودند: « التِّینُ یَذْهَبُ بِالْبَخَرِ وَ یَشُدُّ الْعَظْمَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّاءِ حَتَّى لَا یُحْتَاجَ مَعَهُ إِلَى دَوَاءٍ.»، انجیر ، بوی بد دهان را از بین می برد و استخوانها را محکم می کند و مریضی را از بدن دفع می کند تا جایی که با انجیر نیاز به هیچ دارویی نیست. (3)

پانوشت‌ها:

1. بحارالأنوار، ج76، ص 137
2. طب الرضا علیه‌السّلام، ترجمه امیر صادقى، ص: 59-61
3. حر عاملی، وسائل الشیعه الی تحصیل مسایل الشریعه، بی تا، ج17ص133

به گزارش قدس آنلاین و به نقل از ایرنا، علی اکبر سیاری در حاشیه اجلاس معاونان بهداشت دانشگاههای علوم پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی ایران در جمع خبرنگاران افزود: یکی از مشکلات مهم که سلامت مردم را تهدید می کند، کمبود ویتامین دی است که برای جبران آن سه اقدام در دستور کار قرار گرفته است.
وی گفت: اولین اقدام توزیع شیر غنی شده با آ هن در مدارس است که با همکاری آموزش و پرورش در 11 استان انجام می شود و به تدریج در تمام استانها اجرا می شود.
وی افزود: اقدام دوم غنی سازی آرد نانوایی ها با ویتامین دی است که در تلاشیم این اقدام را در کل کشور اجرایی کنیم و آخرین اقدام توزیع قرص ویتامین دی در مدارس است به طوری هر ماه یک قرص مکمل ویتامین دی به هر یک از دختران دبیرستانی کشور داده می شود.
معاون بهداشت وزیر بهداشت نسبت به افزایش مصرف مواد دخانی در بین دانش آموزان هشدار داد و گفت: آمارها نشان می دهد که 51.2 درصد دانش آموزان تجربه مصرف قلیان دارند و 31 درصد آنها سیگار کشیده اند، این یک هشدار جدی برای سلامت نسل آینده کشور است زیرا تحقیقات نشان می دهد که 90 درصد سیگاریها، استعمال مواد دخانی را از سن نوجوانی شروع کرده اند.
وی از ادغام خدمات درمان اعتیاد به دخانیات در شبکه بهداشتی روستایی و شهری خبر داد و گفت: با توافق انجام شده با وزارت صنعت، معدن و تجارت، دیگر مجوز عرضه قلیان در کشور صادر نمی شود.
سیاری گفت: حتما با افرادی که بدون مجوز به عرضه قلیان اقدام می کنند، نیز برخورد قانونی می شود، این مراکز بسته خواهند شد.
وی افزود: گزارش استفاده از مواد روانگردان در مراکز عرضه قلیان نیز به قوه قضاییه داده و انتظار داریم قوه قضاییه به این مراکز متخلف که سلامت جوانان را به شدت به خطر انداخته اند، برخورد جدی داشته باشد.
معاون وزیر بهداشت همچنین با اشاره به زمان خانه تکانی با نزدیک شدن به نوروز گفت: هر سال گزارشهای متعددی از مسمومیت کودکان با مواد شوینده داریم که در برخی موارد، مادران این مواد خطرناک را در ظروف آبمیوه های صنعتی ریخته بودند و کودکان ناآگاهانه این مواد را مصرف کرده بودند و مری آنها دچار آسیب جدی شده بود.
وی گفت: رسانه ها باید درباره خطرات مواد شوینده بیشتر به مردم اطلاع رسانی کنند.